Nang gan là một khoang trống nằm trong gan, trong chứa dịch màu vàng hồng hoặc có màu hồng nếu có xuất huyết trong nang, kích thước nang có thể thay đổi từ vài milimet đến ~15cm. Nang gan là một bệnh ít gặp, tỉ lệ ở nữ nhiều hơn nam giới. Phần lớn nang gan là bệnh lành tính và không có các biểu hiện lâm sàng, bệnh nhân được phát hiện có nang trong gan thông qua siêu âm ổ bụng khi đi khám bệnh vì một lý do khác, hoặc siêu âm ổ bụng khi đi khám sức khỏe định kỳ. Kỹ thuật chọc hút dưới hướng dẫn của siêu âm là một trong những phương pháp đơn giãn và hiệu quả trong quá trình điều trị nang gan, dùng kim chọc vào nang gan dưới hướng dẫn của siêu âm, hút dịch trong nang gan ra rồi bơm thuốc vào nang gan nhằm làm xơ hóa thành nang.
Nguyên nhân:
- Bẩm sinh: Hầu hết các nang gan có từ khi sinh ra, hiện nay chưa có căn cứ khoa học lý giải tại sao trong quá trình phát triển của bào thai lại sinh ra nang gan
- Do ký sinh trùng: Một số bênh nhân mắc ký sinh trùng như sán máng, có thể bị các nang trong gan hoặc các vùng khác trên cơ thể
- Do lao: Do vi trùng lao gây bệnh ở gan, gây ra nang dịch trong gan
Số lượng nang:
- Một nang: bệnh nhân chỉ có một nang đơn độc trong gan
- Nhiều nang: Rải rác trong gan có nhiều nang với các kích thước khác nhau
Vị trí:
- Nang gan có thể nằm trên bề mặt, hoặc sâu trong nhu mô gan. Nang gan có thể nằm ở bất cứ thùy nào của gan
Biểu hiện lâm sàng:
- Phần lớn các nang gan không có triệu chứng lâm sàng.
- Một số bệnh nhân nang gan có biểu hiện đau thượng vị, hạ sườn phải, cảm giác tức nặng mơ hồ ở vùng gan
Hình ảnh CT nang gan trước khi chọc hút, dẫn lưu. Nang gan ở gan phải, thuộc phân thùy sau, kích thước ~ 10cm
Hình ảnh sau dẫn lưu 1 tuần, nang gan thu nhỏ, bệnh nhân không còn các biểu hiện lâm sàng
Tiến triển:
- Chèn ép: Nang to có thể gây chèn ép đường mật hoặc làm tăng áp lực tĩnh mạch cửa
- Xuất huyết trong nang : Chảy máu trong nang gây đau do tăng áp lực trong nang
- Vỡ nang gan vào ổ bụng: gây ra viêm phúc mạc
- Bội nhiễm: Vi trùng xâm nhập và phát triển trong nang có thể gây ra áp xe nang gan, bệnh nhân có biểu hiện đau cùng với các biểu hiện nhiễm trùng
- Ung thư hóa: Một số ý kiến cho rằng có một tỉ lệ nhỏ nang tiến triển thành ung thư. Nhưng chưa nêu ra được cơ chế và căn cứ khoa học
Cách điều trị:
- Các nang gan có kích thước <4cm, không có triệu chứng lâm sàng, không phải can thiệp điều trị. Người bệnh cần được hướng dẫn tự theo dõi, đi khám siêu âm 3-6 tháng một lần
- Các nang gan có kích thước > 4cm, có các triệu chứng lâm sàng, phải được thăm khám toàn diện, và cân nhắc can thiệp loại bỏ nang gan.
Các biện pháp loại trừ nang gan
- Phẫu thuật mở: Đây là một phẫu thuật lớn, thời gian nằm viện dài, người bệnh đau nhiều
- Phẫu thuật nội soi: Được áp dụng với các bệnh nhân có nang gan nằm sát bề mặt của gan
- Chọc hút dưới hướng dẫn của siêu âm: Theo định hướng của đầu dò siêu âm, bác sĩ đưa vào nang gan một ống thông( Catheter), dịch trong gan được dẫn ra ngoài, ống thông được lưu lại trong nang một thời gian, thể tích của nang thu nhỏ dần rồi xẹp lại, các thành của nang sẽ dính lại. Nang gan về cơ bản được loại bỏ.
Bằng phương pháp này, người bệnh có thể ăn uống được ngay sau vài giờ sau chọc dẫn lưu, cảm giác chèn ép, đau tức vùng hạ sườn mất đi. Người bệnh không mất máu, không có vết mổ lớn, không ảnh hưởng sức khỏe. Đây là phương pháp điều trị được áp dụng tại bệnh viện đa khoa Hưng Thịnh đối với các bệnh nhân bị bệnh nang gan, có chỉ định can thiệp.
Ngoài bệnh lý nang gan, chọc hút và dẫn lưu dưới hướng dẫn của siêu âm còn được áp dụng điều trị trong các bệnh khác như nang thận, nang lách, áp xe gan, viêm túi mật cấp, áp xe túi mật, áp xe lách, áp xe cơ thắt lưng chậu, các ổ áp xe tồn dư sau phẫu thuật. Chọc hút và dẫn lưu dưới hướng dẫn của siêu âm là một biện pháp điều trị có hiệu quả, không đau, nhanh hồi phục sức khỏe và đem lại sự tin tưởng cho bệnh nhân và gia đình yên tâm điều trị.